CHD – Trung tâm Tư vấn Sức khỏe và Phát triển Cộng đồng Tư vấn, Sức khỏe, Phát triển Cộng đồng
Cho đến nay bệnh lao vẫn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các bệnh truyền nhiễm. Mặc dù bệnh Lao có thể phòng ngừa và điều trị được nhưng mỗi ngày có hơn 4.000 người tử vong và gần 30.000 người mắc bệnh này. Việc giấu giếm bệnh do tự ti, mặc cảm và sự thờ ơ, coi thường những triệu chứng ho kéo dài, ngây ngấy sốt về chiều đã làm căn bệnh này âm thầm lây lan trong cộng đồng. Nguy hiểm hơn, việc tự điều trị theo phương pháp dân gian hay tự ý dùng thuốc không theo phác đồ đã tạo nên dòng vi khuẩn kháng thuốc hay kháng nhiều thuốc, làm cho việc điều trị ngày càng khó khăn. Và đương nhiên, tử vong do bệnh lao cũng sẽ tăng.
Phát hiện những người lao tiềm ẩn hay người có nguy cơ nhiễm lao là một biện pháp quan trọng để kiểm soát và thanh toán bệnh lao trong tương lai. Mạng lưới Cộng tác viên (CTV) là cánh tay nối dài của ngành y tế, không chỉ giúp phát hiện người có nguy cơ tiếp cận bệnh nhân mà còn hỗ trợ họ trong suốt quá trình điều trị như một người thân trong gia đình.
Công việc của CTV rất nhiều trong dự án này. Khi nhận được danh sách từ Tổ chống Lao của Quận họ sẽ đến nhà bệnh nhân để tầm soát người tiếp xúc từ thân nhân của họ trong hộ gia đình cho đến hàng xóm, bạn bè, đồng nghiệp… để giúp những người tiếp xúc này đi tầm soát lao. Khi có người được chẩn đoán xác định bệnh lao, CTV sẽ tiếp cận người bệnh này để tư vấn hỗ trợ họ và tư vấn tuân thủ điều trị. Ngoài ra, CTV còn tầm soát những người có nguy cơ mắc bệnh lao từ những cộng đồng có nguy cơ cao như những nơi có vệ sinh kém, chật chội, thiếu ánh nắng hay từ những người có bệnh mạn tính làm suy giảm miễn dịch như bệnh đái tháo đường, ung thư, nhiễm HIV… Không những thế, CTV còn giúp người bệnh lấy đờm chuyển cho Tổ chống lao xét nghiệm và đưa bệnh nhân tái khám khi họ không có thân nhân hỗ trợ.
Thế đấy! Quy trình hoạt động của CTV chỉ vài dòng. Nói thì ngắn nhưng làm thật nhiêu khê và không dễ dàng khi tiếp cận bệnh nhân và người tiếp xúc với họ. Vất vả, khó khăn nhưng CTV hay cười và nói: “Quen rồi. Người bệnh mới khổ chứ mấy cái lẻ tẻ này nhằm nhò gì”. CTV có vai trò quan trọng trong chương trình phòng, chống lao và góp phần thanh toán bệnh lao trong tương lai./.
Theo BS Lê Thị Kim Phượng